سوره صافات

(در روز قیامت) (و خطاب شود که) اینک ستمکاران را حاضر کنید با همسران (یا پیروان) و آنچه معبود ایشان بود، (22)
و در آن هنگامه برخى از آنان به بعضى دیگر رو نموده (یعنى مرءوسین با رؤسا) سؤال و جواب کنند. (27)
گویند: شما بودید که از سمت راست (و چپ براى فریب) ما مى‏آمدید. (28)
آنها جواب دهند (که به ما مربوط نیست) بلکه شما خود ایمان نیاوردید. (29)
و ما بر شما تسلط و حجتى نداشتیم بلکه شما خودتان طاغى و سرکش مردمى بودید. (30)
پس امروز بر همه ما وعده (انتقام) خدایمان حتمى است، و البته عذاب را خواهیم چشید. (31)
و ما شما را بدین سبب گمراه کردیم که خود گمراه بودیم. (32)
و در آن روز آنها همه در عذاب مشترکند. (33)
ما چنین از بد کاران انتقام مى‏کشیم. (34)

پیشوایان و پیروان گمراه !

 در آیات فوق و آیات دیگر قرآن مجید اشاراتى پر معنى به مخاصمه رهبران و پیروان گمراه در روز قیامت یا در جهنم آمده است . این هشدارى است آموزنده به همه کسانى که عقل و دین خود را در اختیار رهبران گمراه مى گذارند. در آن روز گر چه هر کدام سعى مى کنند از دیگرى برائت جویند، و حتى گناه خود را به گردن او بیندازند،  آنها به سرزنش یکدیگر بر مى خیزند و هر یک اصرار دارد گناه خویش را به گردن دیگرى بیندازد، دنباله روان رؤ ساء و پیشوایان خود را مقصر مى شمرند، و پیشوایان پیروان خود را،  پیروان گمراه به پیشوایان گمراه کننده خود مى گویند: شما شیطان صفتان از طریق نصیحت و خیرخواهى و دلسوزى و به عنوان هدایت و راهنمائى به سراغ ما مى آمدید اما جز مکر و فریب چیزى در کار شما نبود! (قالوا انکم کنتم تاتوننا عن الیمین ). ما که به حکم فطرت طالب نیکیها و پاکیها و سعادتها بودیم دعوت شما را لبیک گفتیم ، بیخبر از اینکه در پشت این چهره خیرخواهانه چهره دیوسیرتى نهفته است که ما را به پرتگاه بدبختى مى کشاند، آرى تمام گناهان ما به گردن شما است ، ما جز حسن نیت و پاکدلى سرمایه اى نداشتیم و شما دیو سیرتان دروغگو نیز جز فریب و نیرنگ چیزى در بساط نداشتید!. . به هر حال پیشوایان آنها نیز سکوت نخواهند کرد و در پاسخ مى گویند: شما خودتان اهل ایمان نبودید! (قالوا بل لم تکونوا مؤ منین ). اگر مزاج شما آماده انحراف نبود، اگر شما خود طالب شر و شیطنت نبودید، کجا به سراغ ما مى آمدید؟ چرا به دعوت انبیا و نیکان و پاکان پاسخ نگفتید؟ و همینکه ما یک اشارت کردیم با سر دویدید؟ پس ‍ معلوم مى شود عیب در خود شما است ، بروید و خودتان را ملامت کنید و هر چه لعن و نفرین دارید بر خود بفرستید! دلیل ما روشن است ما هیچگونه سلطه اى بر شما نداشتیم و زور و اجبارى در کار نبود! (و ما کان لنا علیکم من سلطان ) بلکه خود شما قومى طغیانگر و متجاوز بودید و خلق و خوى ستمگرى شما باعث بدبختیتان شد (بل کنتم قوما طاغین ). و چه دردناک است که انسان ببیند رهبر و پیشواى او که یک عمر دل به او بسته بود موجبات بدبختى او را فراهم کرده سپس اینگونه از او بیزارى مى جوید و تمام گناه را به گردن او مى اندازد و خویش را به کلى تبرئه مى کند؟! حقیقت این است که هر کدام از این دو گروه از جهتى راست مى گویند، نه اینها بى گناهند و نه آنها، از آنها اغواگرى و شیطنت بود و از اینها اغواپذیرى و تسلیم !